Zoek
Zoek
Sluit
Je probeert onze website te bekijken via een browser die wij helaas niet meer ondersteunen per 1 februari 2021. Hierdoor werkt de website voor jou mogelijk niet optimaal. Wij willen natuurlijk dat je op de beste en veiligste manier onze website kunt bezoeken. Daarom adviseren wij je om een andere browser te installeren. Wil je weten hoe je dat kunt doen? Lees hier dan meer.

Dit artikel verscheen in het Nederlandse installatie magazine "Koppeling" van Januari 2021.

Gezonder Binnenklimaat Dankzij Coronacrisis

26/01/2021

Professor Bert Blocken is hoogleraar bouwfysica bij de TU/e en KU Leuven en hij doet al jarenlang onderzoek naar binnenluchtkwaliteit. “Het CO2-gehalte geeft geen volledig beeld van het fijnstof, waaronder aerosolen, in een ruimte. Om de binnenluchtkwaliteit te bepalen heb je eigenlijk ook aerosolmeters of -sensoren nodig.”

Ventilatie is oorspronkelijk bedoeld om het CO2-gehalte binnen de perken te houden. Nu ventileren we ook om besmetting met COVID-19 te voorkomen. Bert: “We kunnen de concentratie aerosolen voldoende laag houden met behulp van ventilatie, luchtreiniging of een combinatie daarvan. Maar een gezond binnenklimaat is altijd van belang, niet alleen nu. Het heeft grote invloed op onze gezondheid.”

Houd indringers buiten
In de buiten- en binnenlucht zit fijnstof. Dit zijn alle vloeibare of vaste deeltjes die kleiner zijn dan pakweg 10 micrometer. Dit fijnstof komt in de lucht door bijvoorbeeld verbrandingsprocessen zoals verkeer en verwarmingssystemen of door speekseldruppels die vrijkomen bij spreken en ademen. “Deeltjes die groter zijn dan 10 micrometer worden door ons afweersysteem in de neus, mond en keel tegengehouden. Hoe kleiner de deeltjes worden, hoe gevaarlijker ze voor ons zijn. Deeltjes die kleiner zijn dan 0,1 micrometer komen veel dieper in ons lichaam terecht en worden via de longen en bloedsomloop naar onze organen verspreid”, legt Bert uit. Dit heeft grote gevolgen voor onze gezondheid.

Filter de lucht
Ventileren in de woning is belangrijk, maar dan moet de buitenlucht waarmee je ventileert wel van goede kwaliteit zijn. Soms is het nodig, als je bijvoorbeeld dicht bij een snelweg woont of last hebt van een pollenallergie, om luchtreiniging in een ruimte toe te passen. Daarvoor kun je gebruikmaken van een systeem dat gassen en/of deeltjes uit de lucht haalt. Dit kan ingebouwd worden in de luchtbehandelingsinstallatie, maar het kan ook een los apparaat zijn dat in een ruimte geplaatst wordt. Bert: “De unit zuigt via één kant de lucht in, meestal via een ventilator. Door een combinatie van technieken filtert dit systeem deeltjes en gassen eruit, waarna de gereinigde lucht de kamer wordt ingeblazen.”

Meer is beter
Als Bert de ventilatie in gebouwen bestudeert, kijkt hij naar het ventilatiedebiet. Dit is het aantal liter binnenlucht dat per uur wordt vervangen door verse buitenlucht. Ook het ventilatievoud is belangrijk: dit geeft aan hoeveel keer per uur de ruimte van verse lucht wordt voorzien. Het is een maat voor de ventilatie van die ruimte. Bert: “In de realiteit verschilt het ventilatievoud op verschillende plekken in de ruimte. Dicht bij de inblaasroosters is deze heel hoog, daar is de zuiverste lucht. Bij het uitblaasrooster is meer verontreinigde lucht en in een hoekje van een grote ruimte is de luchtverontreiniging misschien nog wel groter.”

Op de vraag of ventileren volgens het Bouwbesluit voldoende is, kan Bert dus geen eenduidig antwoord geven. “Het opleggen van een minimum is een moeilijke en ondankbare taak, want er zijn altijd situaties waarin het wel en niet genoeg zal zijn. Dus meer ventilatie dan wordt voorgeschreven is altijd beter.” In de praktijk ziet Bert vaak dat het afhangt van hoe het ventilatiesysteem is ontworpen, hoe het gebouw eruit ziet, maar ook waar de inblaas- en afzuigopeningen zitten. “Als die ongelukkig gekozen worden, gaat de ingeblazen verse lucht heel snel naar de afzuigopening.”

Aandacht voor efficiëntie
Voor installateurs heeft Bert de volgende tip. “Let goed op de efficiëntie van een ventilatiesysteem. In operatiekamers wordt bijvoorbeeld lucht onder in de ruimte ingeblazen en boven afgezogen of andersom. Dan doorstroomt de verse lucht de hele ruimte. Ik zie nu in veel gebouwen dat zowel de inblaas- als afzuigroosters beide bij het plafond of aan de onderzijde van een wand zitten. Dan is de doorstroming minder goed, doordat er ‘kortsluiting’ kan ontstaan. De verse lucht wordt direct weer afgezogen.”

Aangescherpte ventilatienormen
Door de impact van het coronavirus op onze maatschappij en economie, verwacht Bert dat dit ook grote gevolgen heeft voor de manier waarop wij onze gebouwen ontwerpen, engineeren en in gebruik houden. “Het is niet ondenkbaar dat er in de toekomst aangescherpte ventilatienormen komen. Niet meteen, maar wel in de komende tien à vijftien jaar. Er zullen krachtigere ventilatiesystemen worden geplaatst en mogelijk worden we verplicht om fijnmazige filters of luchtreiniging toe te passen in bepaalde ruimtes.”